Tìm hiểu về Muỗi truyền bệnh Sốt xuất huyết

[tintuc]

Khái quát chung về Muỗi:

Phân họ muỗi Culicinae thuộc họ muỗi Culicidae, phân bộ râu dài Nematocera, bộ hai cánh Diptera. 

Ở Việt Nam hiện tại có khoảng 180 loài muỗi Culicinae, trong đó 15 loài truyền bệnh giun chỉ, sốt xuất huyết và bệnh viêm não

- Kích thước của muỗi Culicinae thay đổi nhiều. Chỉ số dùng để chỉ độ lớn của muỗi là chiều dài cuả cánh. Có những loài muỗi nhỏ, chiều dài của cánh khoảng 3mm (Uranotaenia, Hodgesia…) những loại muỗi trung bình chiều dài của cánh khoảng 4,5 mm – 5 mm (Culex, Aedes…) và những loại muỗi lớn chiều dài của cánh khoảng 5 mm-6 mm (Armigeres, Toxorhynchites…)

- Màu sắc của muỗi cũng thay đổi theo từng loài, từng giống. Giống Aedes thường có màu đen và ánh bạc, giống Culex có màu nâu hoặc vàng rơm. Có loại màu nâu và có nhiều đốm trắng như muỗi Mansonia, Coquillenttiddia còn được gọi là muỗi vằn.

Việt Nam: hiện biết 180 loài thuộc 17 giống muỗi Culicinae trong đó khoảng 19 loài thuộc các giống Aedes,Culex, Mansonia có vai trò truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue, viêm não Nhật Bản, giun chỉ ở Việt Nam.

Giống Aedes ở Việt Nam đã phát hiện 16 phân giống, 59 loài.

CHU KỲ PHÁT TRIỂN CỦA MUỖI AEDES 

Gồm 4 giai đoạn: Trứng - Bọ gậy- Quăng - Muỗi trưởng thành

Chu kỳ phát triển của muỗi truyền bệnh

ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CỦA MUỖI:

TRỨNG AEDES: hầu hết các loài trứng có hình bầu dục, một đầu rộng và một đầu hẹp, đầu rộng có một lỗ noãn được bao bọc bởi vòng globulin trong suốt . 

Trứng Aedes Agypti

-Trứng của giống muỗi Aedes nhỏ không có phao nổi, muỗi đẻ trứng trên những giá thể ẩm ướt không trực tiếp đẻ vào nước. Trứng có dạng con thuyền nhỏ, mặt trên phẳng và mặt dưới cong. Trứng được đẻ thành từng cái rời rạc bám trên thành các dụng cụ chứa nước. 

-Trứng muỗi được bao bọc bởi 3 lớp màng : màng vàng, màng chorion trong (màu đen) và màng chorion ngoài. Mỗi con muỗi cái đẻ từ 60 -100 trứng /lần đẻ, trứng muỗi có màu đen

+ Trứng phát triển → thành Bọ gậy khoảng từ 4 đến 7 ngày hoặc có thể dài hơn nếu nguồn nước thiếu thức ăn. 

+ Sau đó Bọ gậy → Quăng, quăng có hình dấu phẩy; quăng không ăn và hầu như chỉ ở trên mặt nước nhưng khi bị khuấy động chúng cũng lặn nhanh xuống đáy nước để tránh nguy hiểm. 

+ Quăng phát triển → muỗi trưởng thành nở ra và chui qua vỏ quăng đã được tách ra ở một đầu. Giai đoạn phát triển từ quăng → muỗi trưởng thành mất khoảng từ 1 → 3 ngày.

Trứng → muỗi trưởng thành ở điều kiện tốt khoảng từ 7 đến 13 ngày;

• Giai đoạn trứng → bọ gậy từ 2 đến 3 ngày, 
• Bọ gậy → quăng từ 4 đến 7 ngày 
• Quăng → muỗi trường thành từ 1 đến 3 ngày
• Thời gian tiêu sinh của muỗi khoảng 5 ngày. 
• Muỗi cái sống từ 20 - 40 ngày, muỗi đực sống ngắn hơn từ 9 - 12 ngày;
• SLtrứng đẻ của mỗi con muỗi cái từ 60-100 trứng/lần
• Tỷ lệ sống sót từ Trứng đến muỗi trưởng thành: 59,7%

BỌ GẬY MUỖI AEDES

Bọ gậy chia ra làm 3 phần: đầu, ngực và bụng.

Bọ gậy Aedes Agypti

Đặc điểm đặc trưng của Bọ gậy Aedes có một chùm lông nằm ở giữa ống thở. 

Tỷ lệ giữa chiều dài và chiều rộng của ống thở gọi là chỉ số ống thở. Bọ gậy giống Aedes thường có chỉ số ống thở nhỏ, đa số lớn hơn và chỉ số có một đôi chùm lông ở ống thở .

Về phân biệt các loài muỗi chỉ có trứng, bọ gậy và muỗi trưởng thành mới có những đặc điểm để phân loại, nhận biết từng loài; 

+ Lăng quăng ít có sự khác biệt giữa các loài nên khó phân biệt. 

+ Giai đoạn Bọ gậy phát triển từ tuổi I → IV có thời gian dài hơn quăng nên dễ phát hiện

+ Quăng chỉ trong thời gian ngắn đã nở thành muỗi trưởng thành.

Nếu diệt được ấu trùng muỗi có thể chủ động ngăn ngừa được dịch bệnh sốt xuất huyết phát triển vì mật độ hoạt động của muỗi trưởng thành đã được khống chế hạ thấp. 

QUĂNG AEDS AEGYPTI 

Quăng của muỗi Culicidae nói chung và muỗi Aedes nói riêng. Bên ngoài quăng được bao bọc bởi lớp vỏ màu sẫm.

Bọ gậy và lăng quang của muỗi Aedes Agypty

Cơ thể quăng chia thành 2 phần: đầu ngực và bụng. 

+ Phần đầu ngực có dạng hình cầu. Phía trước đầu tương đối phẳng và có phần phụ miệng. Ở hai bên đầu có một đôi mắt kép lớn và phía sau mắt kép là 5 mắt đơn. Phía trước mắt kép là gốc râu. Đốt gốc râu của quăng ♂ lớn hơn quăng ♀. Râu áp sát vào mặt bên của phần ngực. 

Trên lưng ngực mang đôi ống thở hình trụ. 

+ Phần bụng có 09 đốt, từ đốt II đến đốt VII có cấu tạo tương đối giống nhau, đốt I nhỏ hơn, đốt VII mang vây đuôi và di tích đốt IX, trên phần bụng có cấu trúc lông 

[/tintuc]